با گسترش فناوری اطلاعات در ایران و حرکت به سمت دیجیتالی سازی خدمات دولتی و صنفی، صنعت مشاورین املاک نیز از این جریان مستثنی نمانده است. یکی از مهم ترین ابزار هایی که در سال های اخیر به منظور سامان دهی و شفاف سازی معاملات ملکی معرفی شده، سامانه کاتب است.
اما سامانه کاتب دقیقا چیست؟ چه کاربردی دارد؟ چگونه استفاده می شود و چه مزایایی برای مشاورین املاک و مشتریان دارد؟ در این مقاله از سایت مشاورین ویلا دنیز، بهصورت کامل و گام به گام شما را با این سامانه و جزئیات آن آشنا می کنیم با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید..
سامانه کاتب چیست؟
سامانه کاتب، یک پلتفرم هوشمند ثبت قرار داد های املاک و مستغلات است که توسط وزارت راه و شهرسازی و مرکز توسعه معاملات املاک طراحی و راه اندازی شده است.
هدف اصلی کاتب، حذف قرار دادهای دست نویس و غیر قانونی و جایگزینی آن ها با قرارداد های الکترونیکی و دارای شناسه یکتا است.
در این سامانه، مشاورین املاک دارای پروانه کسب معتبر می توانند پس از ورود، تمام جزئیات قرارداد خرید، فروش، اجاره یا رهن ملک را به صورت آنلاین ثبت کنند و در نهایت، قرارداد رسمی با کد رهگیری معتبر صادر شود.
فلسفه ایجاد سامانه کاتب
تا چند سال گذشته، بسیاری از قرارداد های خرید و فروش یا اجاره ملک، به صورت دستی و غیر رسمی نوشته می شدند. این موضوع باعث بروز مشکلاتی چون:
- جعل اسناد و سوء استفاده های مالی
- اختلافات حقوقی بین طرفین معامله
- نبود اعتبار قانونی برای قرار داد ها در مراجعه به مراجع قضایی
- عدم نظارت دقیق دولت بر قیمت گذاری و وضعیت بازار املاک
به همین دلایل، وزارت راه و شهر سازی تصمیم گرفت بستری امن و یکپارچه برای ثبت الکترونیکی قرارداد های ملکی طراحی کند تا معاملات در کشور قانونمند و شفاف شوند. سامانه کاتب، پاسخ به همین نیاز بود.
کاربرد ها و قابلیت های سامانه کاتب
-
ثبت قرارداد های ملکی به صورت الکترونیکی
مشاورین املاک دیگر نیازی به نسخههای کاغذی و دست نویس ندارند. تمام اطلاعات شامل مشخصات طرفین، نوع معامله، آدرس ملک، مبلغ و شرایط در سامانه ثبت می شود.
-
صدور کد رهگیری یکتا
هر قرارداد پس از تأیید نهایی، یک کد رهگیری منحصر به فرد دریافت میکند که منع جعل و سوءاستفاده را فراهم می کند.
-
اعتبار قانونی قرارداد ها
قرارداد هایی که در سامانه کاتب ثبت شوند، اعتبار رسمی داشته و از نظر حقوقی و قضایی کاملاً قابل استناد هستند.
-
دسترسی به سوابق معاملات
مشاور املاک می تواند سوابق معاملات خود را در هر زمان بررسی کند و گزارش های آماری از عملکرد دفتر تهیه نماید.
-
اتصال به سایر سامانه های دولتی
کاتب با سامانه های ثبت اسناد، امور مالیاتی و وزارت صمت یکپارچه است. به این ترتیب، مسیر تأیید و نظارت بر معاملات کاملاً هوشمند انجام می شود.
تفاوت سامانه کاتب با سامانه رهگیری و سامانه ثنا
بسیاری از کاربران سامانه ها را با یکدیگر اشتباه می گیرند. تفاوت های اصلی به شرح زیر است:
- سامانه کاتب برای درج و صدور قرارداد های املاک است.
- سامانه کد رهگیری بخشی از کاتب محسوب می شود که شناسه معامله را صادر می کند.
- سامانه ثنا (قوه قضاییه) برای امور قضایی و ارسال ابلاغیه هاست، نه برای ثبت قرارداد های املاک.
در واقع، اگر قرارداد شما در سامانه کاتب ثبت شود، در صورت وجود اختلاف، قوه قضاییه و مراجع رسمی می توانند از همین اطلاعات برای پیگیری پرونده استفاده کنند.
مراحل ثبت قرارداد در سامانه کاتب
در ادامه مراحل گام به گام استفاده از سامانه را بررسی می کنیم:
۱. ورود مشاور املاک به سامانه
مشاور املاک باید دارای کد صنفی و پروانه کسب معتبر باشد. سپس با وارد کردن اطلاعات در سامانه kateb.mrud.ir وارد پنل کاربری می شود.
۲. ثبت اطلاعات طرفین معامله
مشخصات دقیق مالک و خریدار یا موجر و مستاجر شامل نام، شماره ملی، شماره تماس و نشانی، در فرم های مخصوص وارد می شود.
۳. درج مشخصات ملک
اطلاعاتی مثل پلاک ثبتی، متراژ، موقعیت جغرافیایی، کاربری و… ثبت می گردد.
۴. تعیین شرایط مالی و حقوقی
مبالغ، نوع معامله (رهن یا اجاره یا خرید)، مدت قرارداد و سایر شروط در بخش های مشخص شده وارد می شود.
۵. تأیید و صدور کد رهگیری
پس از تکمیل فرم ها و تأیید نهایی، کد رهگیری یکتا صادر می شود که نشانه ثبت رسمی قرارداد است.
۶. چاپ نسخه رسمی قرارداد
در پایان، نسخه رسمی قرار داد با مهر و امضای مشاور املاک چاپ و به طرفین تحویل داده می شود.
.png)
مزایای استفاده از سامانه کاتب
- افزایش اعتبار و اعتماد مشتریان نسبت به دفتر املاک
- کاهش خطر جعل یا تغییر قراردادها
- سهولت در ثبت و مدیریت قراردادها
- امنیت بالا از طریق امضای دیجیتال
- دسترسی آنلاین به سوابق معاملاتی
از دید مشتریان، کاتب باعث می شود:
- قرارداد کاملاً رسمی و مطمئن باشد
- خطر کلاهبرداری کاهش یابد
- امکان پیگیری قانونی در صورت تخلف فراهم شود
- شفافیت در قیمت و مالیات ملک افزایش پیدا کند
چالش ها و مشکلات احتمالی در استفاده از سامانه
اگرچه این سامانه بسیار کاربردی است، برخی چالش ها نیز در پیاده سازی آن وجود دارد:
- کندی یا اختلال اینترنت در زمان ثبت قرار داد
- نیاز به آموزش اولیه برای کار با سامانه
- به روزرسانی های مکرر که گاهی باعث خطا در ورود اطلاعات می شود
- لزوم استفاده از مرورگر های خاص یا سیستمهای دارای امنیت تایید شده
امنیت اطلاعات در سامانه کاتب
امنیت داده ها در کاتب از طریق رمز نگاری و احراز هویت چند مرحله ای حفظ می شود.
تمام اطلاعات کاربران، از جمله مشخصات طرفین و جزئیات مالی، در سرور های امن وزارت راه و شهر سازی ذخیره می شود و به هیچ وجه در اختیار افراد غیر مجاز قرار نمی گیرد.
نقش سامانه کاتب در آینده بازار املاک ایران
با توسعه سامانه های هوشمند، انتظار می رود تا چند سال آینده تمام معاملات ملکی در کشور به صورت دیجیتال و بدون نیاز به قرارداد های دستی انجام شوند.
سامانه کاتب، یکی از پایه های اصلی این تحول است و باعث می شود بازار املاک:
- شفاف تر
- قانون مندتر
- و در برابر تخلفات مقاوم تر شود.
به همین دلیل، آشنایی مشاورین املاک، مالکان و خریداران با نحوه کار این سامانه، اهمیت بسیار زیادی دارد.
آموزش و پشتیبانی سامانه
سامانه کاتب دارای پشتیبانی آنلاین است. مشاوران املاک می توانند از طریق بخش «راهنما» یا «درخواست پشتیبانی» در سایت رسمی، مشکلات خود را ثبت کنند.
همچنین، آموزش های ویدیویی و متنی در سایت وزارت راه و شهر سازی برای کاربران قرار گرفته است.
پرسش های متداول درباره سامانه کاتب
۱. آیا همه مشاورین املاک موظف به استفاده از کاتب هستند؟
بله، طبق دستورالعمل وزارت راه و شهرسازی، تمام دفاتر املاک دارای مجوز باید قرارداد های خود را از طریق سامانه کاتب ثبت کنند.
۲. آیا استفاده از سامانه هزینه دارد؟
ثبت قرارداد در سامانه هزینه ای مستقیم ندارد، اما ممکن است دفاتر املاک برای خدمات ثبت، مبلغی جزئی دریافت کنند.
۳. چگونه مطمئن شویم قرارداد ما در کاتب ثبت شده؟
با دریافت «کد رهگیری یکتا» از مشاور املاک، می توانید وارد سامانه شده و وضعیت قرارداد را مشاهده کنید.
۴. آیا اطلاعات شخصی ما در این سامانه محفوظ است؟
بله، همه اطلاعات با امنیت بالا ذخیره می شوند و تنها برای نهاد های قانونی قابل دسترسی هستند.
سامانه کاتب، گامی بزرگ در مسیر دیجیتال سازی معاملات ملکی ایران است.
این سامانه نه تنها امنیت و اعتبار قرارداد های ملکی را تضمین می کند، بلکه باعث می شود روند معاملات سریع تر، دقیق تر و قانونی تر انجام شود.
اگر شما مشاور املاک هستید یا قصد خریدویلا و فروش زمین یا اجاره ملک دارید، توصیه می شود حتماً از دفاتر رسمی دارای دسترسی به سامانه کاتب استفاده کنید تا از بروز مشکلات حقوقی و مالی جلوگیری شود.
در مشاورین ویلا دنیز، تمام قرارداد های خرید، فروش و اجاره به صورت رسمی در سامانه کاتب ثبت می شوند تا مشتریان با خیال آسوده مالکیت خود را آغاز کنند.
مقالات پیشنهادی تیم ویلا دنیز